چه زیبا گفت آندره ژید: “برای من خواندن این که شن‌های ساحل نرم است کافی نیست، می‌خواهم پاهای برهنه‌ام آن را حس کند، معرفتی که قبل آن احساسی نباشد برایم بیهوده است”… مفهوم این متن یعنی نفس مدرسه طبیعت
آرین که مدت‌ها معمولاً در تنهایی خودش و یا نهایتاً همراه یک خاله یا عمو معمولاً در انتهای باغ کاوش می‌کرد، روزی با مانی از انبار، گندم پیدا کردند و با خودشان به کپر آوردند. آنها می‌خواستند گندم‌ها را بکوبند و آرد درست کنند و با آن نان بپزند. گندم‌ها را توی سوراخ‌های آجری ریخته بودند و با سنگ و چوب میسابیدنشان. آرام آرام 5- 6 کودک دیگر هم به آنها اضافه شدند و آنها هم در درست کردن آرد کمک کردند. یکی از بچه‌ها به اسم آبتین روی اجاق داخل کپر یه ورق فلزی که آنجا بود را گذاشت و ترمه هم مقداری گندم توی یک ظرف ریخت و روی ورق گذاشت و گفت می‌خواهیم غذا درست کنیم. اول آرین با او مخالفت کرد و گفت، می‌خواهیم نون بپزیم! اما آرام آرام او هم همراه شد و خودش شروع کرد به هم زدن غذا، آنیتا مسئول چوب آوردن شد، مانی و پگاه آب می‌آوردند و خودشان حواسشان بود که هر وقت ذخیره آبشان تمام شود دوباره آب بیاورند و… پخت غذا برای همه آنها به یک بازی جذاب تبدیل شده بود…
این روایت و روایت‌های بسیار دیگری که هر روز ما در کارگاه‌های مدرسه طبیعت کاوی‌کنج با آن مواجه می‌شویم، شرحی مختصر از آن چیزی است که در کارگاه‌های کودک و طبیعت در کاوی‌کنج اتفاق می‌افتد.
مدرسه طبیعت قلمرویی است برای کودکان که می‌توانند در آن به صورت آزادانه و به همراه یکدیگر به تجربه طبیعت بپردازند. در این قلمرو، کودکان هر روز به صورت خودانگیخته داستان‌ها و ماجراهای خود را می‌آفرینند. در این فضای تجربه به کودکان آموزشی داده نمی‌شود، بلکه کودکان از عمل خود و تعاملی که با دیگر کودکان در گروه سنی 3 تا 12 سال دارند، یاد می‌گیرند و توانمند می‌شوند. بسترهایی که کودکان در مدرسه طبیعت بر روی آن داستان‌های خود را می‌سازند، عبارتند از طبیعت وحشی (قسمتی از یک باغ قدیمی که در آن گیاهان خودرو قرار دارند و حشرات مختلف در آن حضور دارند)، طبیعت رام (قسمتی از مدرسه طبیعت است که در آن کشت‌وکارهای مختلف مبتنی بر فصل‌های مختلف اتفاق می‌افتد)، حیوانات مزرعه (در این فضا انواع حیوانات مزرعه مثل مرغ، بوقلمون، اردک، گوسفند، خرگوش، سگ و گربه قرار دارند و کودکان می‌توانند بی‌واسطه با آنها تعامل کنند)، مواد طبیعی مثل خاک، گل و سنگ، چوب و… به همراه ابزار ساخت و مجموعه‌ای از بازی‌های جسمی- حرکتی با تمرکز بر روی بازی‌های تعادلی.
“بزرگسالان مدرسه طبیعت که هستند و به چه کار می آیند؟”
مدرسه طبیعت معلم و مربی ندارد. بزرگسالان همراه کودک در مدرسه طبیعت “تسهیلگرانی هستند که با حضور خود به کودک این پیام را می‌دهند که: تو در اینجا با همه ویژگی‌هایت پذیرفته شده‌ای و در امنیت هستی و می‌توانی هر آنچه که می‌خواهی را تا مرزی که به خود و دیگران آسیب جدی نزده‌ای تجربه کنی”. او تسهیل‌کننده و زمینه‌ساز غنابخشی به تجربه کودک است. تسهیلگر مدرسه طبیعت در این مسیر بیش و پیش از هر چیز حافظ ایمنی کودک است و همچنین یک همراه مهربان و صبور است. تسهیلگر در مسیر انجام نقش تسهیل‌گری‌اش ممکن است گاه تنها از دور کودک را تماشا کند، گاه ممکن است با او هم بازی شود. گاه دریچه‌ای جدید را بر روی او بگشاید و گاه مسیر دستیابی به یک پاسخ سریع را بر او ببندد تا مسیر دیگری از تجربه به روی او گشوده شود.
به همین منظور به تعداد هر 5 یا 6 کودک در مدرسه طبیعت یک تسهیلگر در فضای مدرسه طبیعت حضور دارند. اما باید به این نکته هم توجه کرد که ما بزرگسالان به عنوان تسهیلگر تمام تلاش خود را برای حضور حداقلی در فضای فعالیتی کودکان در مدرسه طبیعت می‌کنیم تا کودکان بدون کمک نیروهای بیرونی به تنظیم روابط خود با طبیعت و کودکان دیگر دست یابند و داستان‌های هر روزه خود را بسازند.